Piyasada benzer amaçlar uğruna çalışan milyonlarca marka bulunur. Bunlardan bazıları hizmet vermek, bazıları da ürün satmak için belli bir isim ve kimlik altında toplanır. Hedef kitleye ulaşmak ve arzulanan iletişimi kurmak konusunda marka kimliği hayati bir rol oynar. Peki, marka kimliği nedir?
Nasıl her birey eşsiz ve kendine özgü niteliklere sahip ise firmalar da tamamen aynı işi ortaya koysalar bile birbirlerinden farklıdır. Bunun altında yatan en önemli nokta marka kimliğidir. Bir şey satışa sunulduğunda, teklif edilen yalnızca ürün veya hizmet değildir. İsim, logo, tasarım gibi elementlerin ardındaki deneyimin yanında etiketlerin ve algıların anlamları gibi faktörler de müşterilerin farkında olmadan para ödediği unsurlardır.
Bu noktada, marka kimliği olarak nitelendirilen kavram karşımıza çıkar. Milyarlarca kuruluş arasından bir şekilde sıyrılıp öne çıkmak isteyen şirketler güçlü bir varlıkla değerlerini, sundukları tecrübeyi ve verdikleri mesajları gözler önüne sermek amacındadır. “Marka kimliği nasıl oluşturulur?” ve daha birçok sorunun cevabını yazının devamında bulabilirsiniz.
Marka Kimliği Nedir?
Marka kimliği, herhangi bir markanın kitleler tarafından algılanan imajını belirleyen somut ve soyut tüm öğelere verilen isimdir. Bu öğeler arasında logo, tasarım sistemleri, hedefler ve misyon gibi unsurlar yer alır. Müşterilerin akıllarında, belli bir şirketi rakip firmalardan ayıran özellikler ve kalan her türlü detay bu kategoride değerlendirilebilir.
Renkler, illüstrasyonlar ve ikonların tutarlı bir şekilde kitleye sunulması, müşterilerin ister istemez bahsi geçen tasarım bileşenleriyle firma arasında bir bağlantı kurmasına yol açar. Klasik koşullanmanın ilkeleri gereği zaman içerisinde slogan ardından gelecek bir görsel, bu ikisinin bağdaştırmasıyla sonuçlanır. Kimlik oluşturma süreci de buna benzerdir.
Belirtilen konseptin anlaşılmasındaki önemli detaylardan biri; sıklıkla karıştırılabilen marka imajı kavramıdır. İmaj, bahsi geçen müşterilerin firma hakkında düşündüklerini içerir. Örnek olarak: X markasının halk üzerindeki yansımaları arasında “yalnızca varlıklı insanların kullanabileceği, lüks ve trend ürünler satan bir firma” gibi özellikler olabilir. Y şirketi ise akıllarda “bütçe dostu, fiyat/performans olarak avantajlı ve sokakta herhangi birinin üzerinde görebileceğiniz kıyafetler satan bir kuruluş” olarak kalabilir.
X ve Y markaları, hedef kitlelerine ulaşmak için belli bir kimlik yaratmış olmalıdır. Bu firmalardan birinin diğerinden daha başarılı olduğuna dair belirli bir sinyal yoktur. Eğer Y markası bütçe dostu olarak satışlarını artıracağı bir stratejiye sahipse yukarıda verilen örnek yorumlar yardımcı olabilir.
Marka kimliği, firmaların bu düşünceleri yönetmek için yaptığı uygulamaları kapsar. Kısaca, tamamen firmanın elinde olan detayları içerir. Kimlik yaratıldıktan sonra, nasıl bir etkiyle sonuç verdiği ise imaj kısmını ilgilendirir.
Marka Kimliği Hangi Öğeleri Kapsar?
Hedef kitle üzerinde arzulanan imajı yaratmak, marka kimliğinin kapsadığı öğeler üzerinde yapılacak çalışmalarla mümkündür. Bu öğeler, aşağıdaki başlıklar altında toplanır:
Logo Tasarımı
Akılda kalıcı bir logo, yaratmak istediğiniz kimliği belirleyen en önemli faktörlerden biridir. En bilinen firmaları düşündüğünüzde, aklınıza otomatik olarak birkaç logo tasarımının gelmesi ihtimali oldukça fazladır. Milyarlar değerinde bir marka olan Apple, ısırılmış elma görselini adeta ele geçirmiştir. Başında tacı olan yeşil Siren kızı da Starbucks markasını akıllara getirir. Kim olduğunuz, ne gibi bir işle uğraştığınız ve değerlerinizi yansıtan bir logo tasarımı, kitlede dilediğiniz bilinç süreçlerini aktive etmeye yardımcı olur.
Renk Seçimi
Renklerin insan psikolojisindeki etkisi, yıllardır literatürde yer edinmiş bir konudur. Her rengin kişilerde uyandırdığı bir duygu vardır. Ünlü “Baker-Miller pembesi” deneyi de bu tezin kanıtı niteliğindedir. Markalar, bu basit ama etkili olguyu avantajlarına kullanarak, bireylerde kendi değerleriyle ilişkili hisleri uyandıracak tonları tercih ederler.
Örnek olarak; kırmızı rengin açlık hissini tetiklediğine dair çalışmalar, fast food zincirlerinin bu tona odaklanmasına yol açmıştır. Meşhur yemek firmalarının birçoğu, logolarında ve restoran tasarımlarında bolca kırmızıya yer verirler. Elbette kırmızının çağrıştırdığı tek şey bu değildir, diğer tüm tonlarda olduğu gibi birden fazla anlam taşır.
Duyguların yanı sıra, bazı renklere sosyal mesajlar da atanmıştır. Yıllardır beyaz ve altın renkleri lüks, zariflik ve varlıkla aynı kefeye konulurken yeşil; doğa ve çevreye dair düşüncelerle ilişkilendirilir. Diğer bazı renklerin popüler anlamları aşağıdaki gibidir:
- Kırmızı – tutku, heyecan ve aşk
- Turuncu – yüksek enerji, arkadaşlık
- Mavi – güven, huzur, sakinlik
- Siyah – modernlik, entellektüellik
- Sarı – mutluluk
Renk seçimi yapılırken, arkasında sakladığı anlam göz ardı edilmemelidir.
Tipografi
Renklerin altında yatan birer mana olduğu gibi, tipografinin bir parçası olan yazı tiplerinin de verdiği ayrı mesajlar bulunur. Hedef kitlenizle iletişime geçtiğiniz kanallar yoğun olarak görsellik içeren mecralarsa tipografi tercihiniz, aslında konuşma tonunuzla eşit değerdedir. Aynı cümleyi bağırarak ve fısıldayarak dile getirmek iki farklı tepki yaratacaktır. Yazı tipi de benzer bir etkiye sahiptir.
İnternet çağına giriş yaptığımız günden beri ortaya çıkan fontların anlamları vardır. Örneğin; Comic Sans isimli yazı tipi zayıf yapıtaşlarına sahip olduğundan genelde ucuzluk, kalitesizlik ve basitlik gibi konseptlerle ilişkilendirilir. Times New Roman ise kolay okuma deneyimi sunduğundan bilimsel makalelerde sıklıkla tercih edilir ve ona atfedilen nitelikler de bu bağlamda şekillenir.
Punto büyüklüğü, satırlar arasındaki boşluklar gibi yazıların teknik detaylarının tümü tipografi başlığı altında toplanır. Tasarımlarınızda kullanacağınız tipografinin yalnızca yazı tipinden ibaret olmadığını ve verdiği mesajlar hakkında dikkatli olmanız gerektiğini bilmekte fayda vardır.
Tasarım Sistemi
Tasarım sistemi, internet sitesi dizaynlarındaki kalabalıklığın önüne geçerek bir tema oluşturmak amacıyla kurulan standartları işaret eder. Bu sistem, farklı kanalları eşdeğer özelliklerde buluşturmak için ideal bir skala yaratır. Kısa sürede benzer tasarımlar yaratmak, dijital varlığınızı çeşitli araçlar vasıtasıyla tutarlı bir şekilde sunmanıza olanak tanır. Marka kimliği konusunda tek bir dil oluşturmak önemlidir. Tasarım sistemi, bu lisanı kusursuz bir yöntemle oluşturmanızı sağlar.
Fotoğraf, İllüstrasyon ve İkonlar
Görsel iletişim araçları olan fotoğraf, illüstrasyon ve ikonlar, firma olarak değerlerinizi yansıtmanız için kullanabileceğiniz kaynaklardır. Mevcut ve potansiyel müşterilerinizle olan etkileşimlerinizi iyileştirmek adına markanızı güçlü bir şekilde temsil etmek, profesyonel fotoğraf ve illüstrasyonlarla mümkündür. Bu çalışmalar ekibinizin; ürün ve hizmetlerinizin müşterileriniz gözünde nasıl bir şekle büründüğünü kontrol edebilmeyi sağlar.
Video ve Animasyonlar
Video ve animasyonlar, çeşitli tanıtım ürünlerinde başvurulan yöntemler arasındadır. Bu pazarlama stratejisinde de kim olduğunuza dair önemli verileri potansiyel müşterilerinizle paylaşırsınız. Akılda kalıcılık açısından oldukça etkili olan video ve animasyonlar, vermek istediğiniz mesajı iletmenize olanak tanır. Bu sebeple, dilediğiniz duygu ve düşünceleri yansıtmak adına doğru senaryolar, oyuncular veya çizimler kullanmalısınız.
Web Site Tasarımları
Günümüzde bireylerin markalara ulaşmalarının en kolay yollarından biri web siteleridir. Kullanıcıların internet sitelerinde edindikleri deneyim, ürün veya hizmet satın almak istedikleri firma hakkında çeşitli sinyaller verecektir. Özellikle şirketle daha önceden etkileşimleri bulunmayan müşteriler için bu tecrübe, ilk izlenimi oluşturacaktır.
Kullanıcı dostu bir web site tasarımı, özgünlüğünüzü geliştirmek için olmazsa olmazdır. Kişiler, dijital platformunuzda geçirdiği vakit boyunca hissettiklerini markanızla bağdaştıracaktır. Eğer sıkıntılarla dolu, navigasyonu zor bir siteyle karşılaşırlarsa bu negatif ilişkilendirmeler firmaya yönlendirilecektir.
Tasarım konusunda kullanılabilirlik kadar estetik algı da önemlidir. Ulaşmak istediğiniz amaca yönelik bir tasarım tercih etmeniz gerekir. Seçtiğiniz yazı tipleri, eklediğiniz fotoğraflar, yazdığınız içerikler tamamıyla belirli duyguları hedef almalıdır. Tüm bu unsurların, diğer marka nitelikleriyle ahenk içinde olmasına dikkat etmeniz gerekir.
Marka Kimliği Nasıl Oluşturulur?
Kimlik oluşturmak, tasarımla ilgili somut detaylardan çok daha fazlasıdır. Ciddi bir düşünme, analiz ve plana ihtiyacınız vardır. İşe başlamadan önce yapmanız gereken araştırmalar ve sonrasında atmanız gereken adımlar aşağıdaki başlıklar altında toplanır:
Markanızın Amacını ve Değerlerini Belirleyin
Özgün noktalarınızı dünyaya duyurmadan önce, kurum olarak amaç ve değerleriniz hakkında açık olmalısınız. Eğer tutkunuzun ne olduğunu, hangi sorunlara çözümler ürettiğiniz konusunda kafanız karışıksa müşteriler de aynı bilinç bulanıklığıyla yüzleşeceklerdir. Yaptığınız her şeyin, imza attığınız her projenin bu hedef ve değerler doğrultusunda olması, insanlara güven aşılar.
Markanızı bir birey olarak düşünebilirsiniz. Bu kişinin önem verdiği konular ve kesinlikle karşı çıktığı hususlar gibi senaryolar yaratarak, çeşitli durumlardaki duruşunuzu planlamaya yardımcı olur. Aşağıdaki soruları yanıtlayarak amaç ve değerler hakkında daha detaylı bir harita oluşturabilirsiniz:
- Bu işi neden yapıyorsunuz?
- Hangi inançlar firmayı besliyor?
- Rakiplerden farkınız ne?
- Mesajlarınızı nasıl bir tonla iletmek istiyorsunuz?
Bu soruların cevapları hem sizin hem de müşterilerinizin tam olarak ne vaadettiğinizi anlamasına yardımcı olur. Böylece daha etkili bir pazarlama stratejisi oluşturabilir, marka kimliğinizi kurarken dikkat etmeniz gereken noktalar hakkında birçok farklı fikir edinebilirsiniz.
Hedef Kitlenizi Tanıyın
Marka kimliği oluşturma serüveninde atacağınız her adım hedef kitleye yönelik olmalıdır. Sizden alışveriş yapmak isteyecek insanlar kimler? Nelerden hoşlanırlar? Hangi noktalarda hassastırlar? Demografik özellikleri nelerdir? Bu gibi soruların yanıtları, eşsiz bir kimlik oluşturma hususundaki planlarınızın yapı taşlarıdır.
Özgünlüğünüzü ortaya koyarken, potansiyel müşterilerinizin hassaslığını göz önüne almak hayati önem taşır. Belirli bir yaş grubu için oldukça ilgi çekici olan kampanya, başka bir yaş grubunun dönüp bakmayacağı özellikleri taşıyor olabilir. Bir sosyal hareket kimileri için önemliyken, kimilerinin bundan haberi bile olmayabilir.
Firma olarak sizi tercih etmeyecek kişilerin dikkatini kazanmak bazı durumlarda avantajlıdır ancak ilk hedefiniz olmamalıdır. Sadık müşterilere sahip şirketlerin ortak özelliği, hedef kitlelerinin dilini çok iyi anlamalarıdır. Kitlenizden beklentiniz yalnızca ürünlerinizden hoşlanmaları değil, sizi sevmeleri yönünde olursa çok daha başarılı sonuçlar elde edersiniz.
Rakiplerinizi Analiz Edin
Piyasadaki boşlukları doldurmak ve daha önce düşünülmemiş bir fikri hayata geçirmek, her durumda ses getirecektir. Özellikle potansiyel müşterilerinizin ihtiyacı olan ancak henüz sektördekilerin aksiyon almadığı senaryolarda marka kimliğinizle öne çıkmak oldukça faydalıdır.
Rakip analizi, mevcut markaların zayıf ve güçlü yönlerine dair veriler toplamayı içerir. Böylece neleri yanlış yaptığınız, hangi noktaların gelişime açık olduğu gibi konularda bir referans noktası edinirsiniz. Ek olarak, halihazırda mevcut stratejilerle ilerlemek istemezsiniz. Nasıl her insan eşsiz ise başarılı her firma da eşsizdir. Benzer misyonlarla yola çıkmış olabilirsiniz, ancak bunu nasıl yaptığınız konusunda sonsuz seçenek bulunur.
Vereceğiniz Mesajları Geliştirin
Vereceğiniz mesajları geliştirmek, bu yolda değerlendirmeniz gereken metotlar arasında yer alır. Bu adım, değerlerinizi karşı tarafa aktarma konusunda büyük rol oynar. Ton, dil kullanımı, yazı tipi ve ana fikir etrafında şirketler, halka karşı nasıl bir pozisyonda durmak istediklerini belirler. Dijital pazarlama, televizyon reklamları, ürün açıklamaları gibi her alanda verdiğiniz mesajlar üzerinde çalışarak özgün kimliğinizi daha sağlam hale getirebilirsiniz.
İçerik örüntülerindeki detayları hedeflerinize yönelik olarak değiştirmek, şirket olarak ne istediğinizi ve hedef kitleden beklentilerinizi şekillendirecektir. Bunun en iyi yollarından biri; slogan oluşturmaktır. Özellikle reklamlarda tekrar edilen akılda kalıcı ifadeler, marka hakkında bir fikir yaratmak konusunda etkilidir.
Marka Hikayenizi Oluşturun
Özgünlük, yalnızca somut yapılar üzerine inşa edilemez. Dizayn nitelikleri ne kadar yaratıcı olursa olsun bazı noktalarda başka firmaların kullandığı malzemelerden faydalanmanız kaçınılmazdır. Ancak hikaye noktasında, ucu bucağı olmayan bir eşsizliği yakalayabilirsiniz.
Başarılı bir hikaye oluşturmak, sunduğunuz ürün ve hizmetlerin yanı sıra kitlenizi yeni bir deneyime davet eder. Özellikle benzer servisleri bulabilecekleri binlerce alan içerisinden, sizi tercih etmelerine yönelik ikna etme yöntemlerini burada kullanabilirsiniz.
İnsanlarla duygusal bağ kurmak, sadık müşterilere sahip olmanın bir numaralı yoludur. Bunun için, kişilerin hikayenizle bağlantı kurabilmesi gerekir. Hitap etmek istediğiniz grubun yalnızca ürünlerinizle değil, bir oluşum olarak markanıza da belirli hisler beslemesini sağlamalısınız.
Görsel Marka Kimliğinizi Oluşturun
Görsel marka kimliği daha önce bahsi geçen logo, tipografi, web sitesi tasarımı gibi kişilerin görsel algılarına hitap eden noktaları içerir. Bu konuda daha önceden belirlenen bir çerçeve içerisinde ilerlemek, hedeflerinize ulaşmanızı kolaylaştıracaktır.
Başarılı kuruluşlar, görsellik konusunda profesyonellikleriyle akıllarda kalmayı başarmıştır. Dünyaca ünlü firmaları düşündüğünüzde aklınıza anında gelebilecek çeşitli tasarım unsurları bulunur. Örneğin; Victoria’s Secret denince akla pastel pembeler, peluş hayvanlar, dantel gibi göze hitap eden estetik detaylar canlanır. Tüm bu görsel uyaranların Victoria’s Secret adı altına yansıması, firmanın tutarlı bir şekilde kendini temsil ederken izlediği yol sayesinde mümkün olmuştur.
Marka Kimliğiniz Konusunda Tutarlı Olun
Kimlik oluşturma konusunda belki de en önemli unsur tutarlılıktır. Kişiler, birkaç kere gördükleri logo, tasarım detayları gibi nitelikleri akıllarında tutmayacaktır. Yalnızca sürekli olarak benzer özelliklere sahip ögeler bellekte yer edinir. Tasarımdaki renk, logo ve tipografi değişiklikleri bireylerde kafa karışıklığına yol açabilir.
Marka kimliği, müşteriler tarafından öğrenilen bir süreci barındırır. Öğrenmenin en iyi yolu da pekiştirmektir. Tutarlı davranışlar sergilemeniz, hedef kitlenizin bu pekiştirmelere maruz kalmasının tek yoludur. Sosyal medyada, internet sitelerinde ve televizyon reklamlarında tek bir çizgiden ilerlemek, akıllarda kalıcı bir imajla sonuç verecek süreci destekler. Örneğin, tanıtım için çektiğiniz videolarda, afişlerde ve internet sitesinde kullandığınız tek bir yazı tipi olması, tutarlılık bağlamında önemli bir örnektir.
Marka Kimliği Neden Gereklidir?
Farklı kanallar arasında tutarlı ve anlamlı mesajlar iletmek, girişimde başarının anahtarıdır. Dijital pazarlamada harcanan efor, güçlü bir marka kimliği öncülüğünde uzun süreli hedeflerinizi gerçekleştirmenize olanak tanır. Bazı firmalar yaptıkları işte çok başarılı olurken, diğerlerinin piyasadan silinmesine mahkum olmasının altında yatan neden budur. Elbette kaliteli ürün ve hizmetlerin rolü göz ardı edilemez fakat müşteriyle kurulan bağ da en az aynı seviyede önem taşır.
Özellikle arzın yüksek olduğu sektörlerde rakiplerinizin arasından sıyrılmak mühimdir. İnsanlar, seçenekler fazla geldiğinde kendi duygu ve düşüncelerini en iyi yansıtan firmalara yanaşacaktır. Hedef kitlenizin size doğru gelmesi istiyorsanız, doğru oluşturulmuş bir kimliğin yardımıyla öne çıkabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
İyi Bir Marka Kimliğini Oluşturan Şeyler Nelerdir?
Tutarlı, mantıklı, tatmin edici mesajlar aracılığıyla kaliteli bir müşteri deneyimi sunmak, iyi bir marka kimliğini oluşturur. Tüm bu süreçler, firmanın misyonu ve değerlerini açıkça temsil edebilmelidir.
Marka Kimliğinin Öğeleri Nelerdir?
Marka kimliğinin öğeleri arasında logo, tasarım sistemi, tipografi ve renk seçimi yer alır. Firma olarak vermek istediğiniz iletilerin yöntemi üzerindeki kontrolünüz, insanların sizi nasıl algıladığını etkiler.
Nasıl Marka Kimliği Oluşturulur?
Etkili bir marka kimliği oluşturmak için amaç ve değerleri belirlemek, rakip analizi yapmak, hedef kitleyi tanımak, vereceğiniz mesajı geliştirmek ve hikayenizi oluşturmak gibi alanlarda çalışmalısınız.
“Hedef kitle nedir?” öğrenmek istiyorsanız içeriğimize göz atabilirsiniz!